Nghịch lý: Thị trường xe nội đang chững lại nhưng vẫn đón 138.000 xe ngoại nhập về ồ ạt

Theo Chi cục Hải quan Khu vực II, chỉ trong 9 tháng năm 2025 cơ quan này đã làm thủ tục cho 54.316 chiếc ôtô với kim ngạch chịu thuế đạt khoảng 1 tỷ USD, tổng số thuế nộp ngân sách được ghi nhận là 16.167 tỷ đồng, lần lượt tăng 10,86% về lượng và 15,34% về trị giá so với cùng kỳ 2024.

Tính chung cả nước, dòng xe nhập khẩu CBU (hoàn chỉnh) đã tăng mạnh trong nửa đầu và 8 tháng đầu năm 2025, với hơn 111.000 xe đến giữa tháng 7 và gần 138.000 xe trong 8 tháng. Giá trị nhập khẩu 6 tháng đầu năm 2025 là khoảng 2,23 tỷ USD , đánh dấu mức cao kỷ lục theo các báo cáo ngành. Điều này cho thấy nguồn cung từ khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc đang đổ vào Việt Nam với quy mô chưa từng thấy.

tai-sao-xe-nhap-van-un-un-do-ve-1.jpgGiá trị nhập khẩu 6 tháng đầu năm 2025 là khoảng 2,23 tỷ USD. Ảnh minh họa

Vì sao lượng xe nhập vẫn tăng mạnh dù người mua ngần ngại? Thứ nhất, nhiều lô hàng đã được doanh nghiệp ký hợp đồng và đưa vào kế hoạch nhập khẩu từ trước. Khi đến kỳ, các xe phải được đưa về cảng để hoàn tất thủ tục.

Thứ hai, chính sách thuế và ưu đãi trong các hiệp định thương mại khu vực khiến nguồn cung từ Indonesia, Thái Lan (nhiều mẫu hưởng thuế nhập khẩu 0%) trở nên hấp dẫn về chi phí, thúc đẩy các nhà phân phối nhập về mẫu mã đa dạng để giữ thị phần. Đại diện hải quan cũng cho biết bên cạnh các xe phổ thông như Toyota, Mitsubishi, vẫn có lượng xe sang nhập khẩu nhưng ở quy mô nhỏ hơn.

tai-sao-xe-nhap-van-un-un-do-ve-2.jpgTình trạng xe nhập ồ ạt đổ về sẽ giảm biên lợi nhuận của đại lý và tạo áp lực cạnh tranh cho các hãng trong nước. Ảnh minh họa

Ngoài ra, xu hướng nhập nhiều linh kiện, phụ tùng và linh kiện lắp ráp để chuẩn bị cho hoạt động sản xuất cũng làm tăng tổng giá trị dòng chảy hàng hóa ôtô. Kim ngạch nhập khẩu linh kiện trong 9 tháng đạt trên 4 tỷ USD, tăng mạnh so với cùng kỳ, phản ánh chuỗi cung ứng đang được củng cố cho cả sản xuất lẫn bảo hành, sửa chữa.

Điều này để lại hệ quả tức thì là tồn kho tăng, áp lực về giá và cuộc đua khuyến mại. Khi lượng xe dư thừa tại các bãi và kho còn khá lớn, nhiều đại lý buộc phải đẩy chương trình giảm giá, ưu đãi và gói vay hấp dẫn để thu hồi vốn. Chính vì vậy, thị trường xuất hiện nhiều “khuyến mại sâu” dịp cuối năm. Một số báo cáo thị trường cảnh báo xu hướng này có thể kéo dài, làm giảm biên lợi nhuận của đại lý và tạo áp lực cạnh tranh cho các hãng trong nước.

Nhiều chuyên gia đề xuất cần minh bạch hơn về dòng chảy xe tồn kho, khuyến khích chuyển hướng sang xuất khẩu tái xuất nơi có thể, đồng thời thúc đẩy chuyển dịch sang xe điện và chuỗi giá trị nội địa để giảm phụ thuộc vào CBU nhập khẩu.