Sau suy thoái kinh tế, nhận thức xã hội về giá trị các ngành nghề đang dần thay đổi. Nhiều ngành từng được xem là “hot” đã dần mất giá, trong khi những lĩnh vực gắn với sản xuất và kỹ thuật – như cơ khí – lại vươn lên mạnh mẽ, nhờ nhu cầu thực tế cao và thu nhập ổn định.
Tại Anh, mức thu nhập trung bình của kỹ sư cơ khí đạt khoảng 40.000 bảng/năm. Tại Mỹ, con số này là 67.600 USD, với tiềm năng có thể lên đến hàng trăm nghìn USD/năm. Ở Việt Nam, ngành cơ khí cũng đang chứng kiến sự “khát” nhân lực ở nhiều khu công nghiệp, đặc biệt là tại TP.HCM, Hà Nội, Bắc Ninh, Thái Nguyên...
Các doanh nghiệp sản xuất, chế tạo máy, tiện, phay... đang đẩy mạnh tuyển dụng kỹ sư cơ khí với nhiều chính sách đãi ngộ cạnh tranh. Tuy nhiên, nguồn cung nhân lực vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu. Trên các nền tảng tuyển dụng, cơ khí tiếp tục nằm trong nhóm ngành được tìm kiếm và săn đón nhiều nhất.
Theo Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP.HCM (Falmi), nhóm ngành Cơ khí – Luyện kim – Công nghệ ô tô, xe máy hiện chiếm đến 28% tổng nhu cầu lao động. Trong đó, nhân lực trình độ trung cấp được tuyển dụng nhiều nhất (50%), tiếp đến là cao đẳng và đại học (30%), còn lại là lao động phổ thông (20%).
 |
| Ngành cơ khí - luyện kim đang thiếu nhân lực trầm trọng. Ảnh: Tổng hợp |
Tuy nhiên, tại Vũng Tàu – một trong những trung tâm công nghiệp lớn phía Nam – nguồn cung nhân sự cơ khí mới chỉ đáp ứng khoảng 60% nhu cầu. Các doanh nghiệp không chỉ cần người có chuyên môn mà còn yêu cầu kinh nghiệm và kỹ năng thực tiễn, buộc người lao động phải không ngừng nâng cao trình độ nếu không muốn bị đào thải trong thị trường đầy cạnh tranh.
Đáng chú ý, cơ khí – vốn được xem là “ngành của nam giới” – nay đang dần thu hút nhiều lao động nữ nhờ mức thu nhập hấp dẫn và sự phân nhánh rõ ràng trong chuyên môn.
Hai kỹ thuật viên trẻ Vũ Hoài Thương (24 tuổi) và Trần Thị Tuyết Như (21 tuổi) là ví dụ điển hình. Cả hai đang chuẩn bị sang Đức làm việc trong vai trò kỹ thuật viên cắt kim loại, sau khi vượt qua vòng tuyển chọn của các doanh nghiệp quốc tế.
Tuyết Như chia sẻ trong một sự kiện nghề nghiệp hồi tháng 8: “Trước đây, tôi nghĩ ngành cơ khí nặng nhọc và chỉ dành cho nam giới. Nhưng khi tìm hiểu sâu, tôi nhận ra cơ khí lập trình rất thú vị, nhẹ nhàng hơn cơ khí chế tạo và phù hợp với nữ giới”.
>> Nông dân Lâm Đồng linh hoạt dùng thứ bỏ đi của cây tỷ đô để thành thức uống, giá bán 800.000 đồng/kg: Sản xuất đến đâu được bao tiêu sạch
 |
| Nghề này trước kia tưởng chỉ dành cho nam nhưng hiện nay phái nữ cũng tham gia và hưởng mức lương khá cao. Ảnh: Tổng hợp |
Với Hoài Thương, con gái của một cặp vợ chồng làm trong ngành cơ khí, hành trình đến với nghề cũng không dễ dàng. Cô từng từ bỏ Đại học Tôn Đức Thắng để theo học một chương trình đào tạo kỹ thuật viên, bất chấp sự phản đối ban đầu từ gia đình. Giờ đây, cô tự tin bước vào thị trường lao động quốc tế với mức lương khởi điểm 2.300–3.200 Euro/tháng (tương đương 63–90 triệu đồng).
Tại Việt Nam, nhiều trường đại học và cao đẳng đang đào tạo ngành cơ khí với chất lượng ngày càng nâng cao. Một số đơn vị có tỷ lệ sinh viên ra trường tìm được việc làm cao gồm:
- ĐH Bách khoa – ĐHQG TP.HCM
- ĐH Giao thông Vận tải TP.HCM
- ĐH Bách khoa Hà Nội
- ĐH Bách khoa – ĐH Đà Nẵng
- HUTECH
- ĐH Giao thông Vận tải (cơ sở phía Bắc)
- Học viện Nông nghiệp Việt Nam
- ĐH Cần Thơ, ĐH Nha Trang…
 |
| Đại học Bách khoa Hà Nội là một trong những cơ sở hàng đầu đào tạo về ngành Cơ khí. Ảnh: Tổng hợp |
Ngành cơ khí chủ yếu xét tuyển các khối A00 (Toán – Lý – Hóa), A01 (Toán – Lý – Anh), C01 (Văn – Toán – Lý), D90 (Toán – KHTN – Anh), với điểm chuẩn dao động từ 18–25 điểm. Ngoài ra, nhiều trường còn áp dụng phương thức xét học bạ, tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh theo học.
Trong chiến lược phát triển ngành cơ khí Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn 2035, Chính phủ đặt mục tiêu đầu tư mạnh vào đào tạo nhân lực, nâng cấp cơ sở vật chất các trường nghề, triển khai đào tạo thực hành song song lý thuyết và hỗ trợ đưa giảng viên, công nhân tay nghề cao đi học tập tại nước ngoài.
Sự dịch chuyển trong nhận thức xã hội về ngành cơ khí không chỉ mở ra hướng đi mới cho nhiều bạn trẻ, mà còn đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển công nghiệp và nguồn nhân lực chất lượng cao của Việt Nam.
>> Yêu cầu bắt buộc về bằng cấp với công chức cấp xã mới, hệ không chính quy có đủ điều kiện làm việc?
