Khi chính quyền Tổng thống Donald Trump áp thuế 50% lên nhôm nhập khẩu với mục tiêu phục hồi sản xuất nội địa, nhiều người cho rằng đây là một bước lùi về môi trường. Thế nhưng, một nghịch lý đang dần lộ diện: chính sách bảo hộ này lại đang thúc đẩy sự bùng nổ của ngành tái chế kim loại tại Mỹ — một hướng đi vừa xanh hơn, vừa rẻ hơn và đầy tiềm năng lợi nhuận.
Theo ông Trond Olaf Christophersen, Giám đốc Tài chính của Hydro – một trong những tập đoàn luyện nhôm lớn nhất thế giới – việc giữ lại lượng phế liệu khổng lồ mà Mỹ từng xuất khẩu và đầu tư vào năng lực tái chế trong nước là cách nhanh nhất để Mỹ đạt mục tiêu tự chủ nguyên liệu.
“Chính sách của chính quyền Mỹ đang tạo ra một cơ hội vàng cho ngành tái chế. Nếu muốn độc lập về nguồn cung nhôm, hãy bắt đầu từ việc giữ lại và tái chế phế liệu trong nước,” ông Christophersen nhấn mạnh.
Theo Viện Nhôm Quốc tế, sản xuất nhôm từ tái chế chỉ tiêu tốn khoảng 5% năng lượng so với việc luyện từ quặng nguyên sinh. Điều này biến tái chế thành một giải pháp thân thiện môi trường hơn hẳn, trong khi vẫn duy trì được giá trị thương mại cao. Trong bối cảnh Mỹ đang thiếu hụt khoảng 5,5 triệu tấn nhôm mỗi năm và phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu, thuế quan mới khiến chi phí nhập khẩu tăng vọt. Hệ quả là mức giá nhôm nội địa tại khu vực Trung Tây Mỹ – một chỉ số tham chiếu chính – đã leo thang kể từ năm 2024. Điều này tạo lợi nhuận cho một số nhà sản xuất nội địa, nhưng đồng thời đẩy chi phí lên toàn chuỗi cung ứng, từ vỏ lon của PepsiCo đến bao bì của Campbell Soup. Một số doanh nghiệp đã phải tìm phương án thay thế, dẫn đến nguy cơ “phá hủy nhu cầu” – hiện tượng người tiêu dùng giảm sử dụng sản phẩm vì giá tăng quá cao.
“Trong tình thế này, nhôm tái chế – vừa rẻ hơn, vừa sẵn có – trở thành phương án lý tưởng”, Christophersen nhận định.
 |
| Sản xuất nhôm từ tái chế chỉ tiêu tốn khoảng 5% năng lượng so với việc luyện từ quặng nguyên sinh. Ảnh minh hoạ |
>> Sau 7 năm liên tiếp thâm hụt nguồn cung, kim loại này đang có mức tăng giá gấp đôi vàng
Một điểm đáng chú ý: thuế 50% chỉ áp dụng với nhôm nguyên sinh, trong khi phế liệu kim loại – nguyên liệu cho các nhà máy tái chế – lại không bị ảnh hưởng. Chênh lệch này tạo ra cơ hội vàng cho ngành tái chế Mỹ, cho phép họ bán sản phẩm nhôm tái chế với mức giá tương đương nhôm bị bảo hộ thuế quan. Kết quả là, dòng thương mại phế liệu toàn cầu đang thay đổi. Mỹ – trước đây xuất khẩu khoảng 2 triệu tấn phế liệu nhôm mỗi năm – hiện đã giảm mạnh lượng xuất khẩu, do nguồn cung khan hiếm và nhu cầu nội địa tăng mạnh.
Hydro ước tính rằng nếu Mỹ tái chế toàn bộ lượng phế liệu trong nước, quốc gia này có thể thay thế tương đương với việc xây dựng bốn lò luyện nhôm mới và đáp ứng khoảng 50% nhu cầu nhập khẩu hiện nay. So với việc đầu tư xây dựng nhà máy luyện kim truyền thống – tốn thời gian từ 5 đến 6 năm – một cơ sở tái chế nhôm chỉ mất khoảng 1 đến 2 năm và chi phí xây dựng thấp hơn đến 90%. Đây là lợi thế lớn trong thời điểm Mỹ đang cạnh tranh khốc liệt về nguồn điện, đặc biệt với sự bùng nổ của các trung tâm dữ liệu AI tiêu thụ lượng điện khổng lồ.
Bên cạnh đó, các nhà sản xuất lớn như BMW và Hyundai cũng đang ngày càng quan tâm đến việc sử dụng nhôm “ít carbon”, một thị trường mà ngành tái chế nội địa Mỹ hoàn toàn có thể chiếm lĩnh.
Mặc dù thuế quan gây ra nhiều tác động tiêu cực ngắn hạn, đe dọa hàng tỷ USD đầu tư vào chuỗi cung ứng, song các chuyên gia cho rằng chính sách này đang vô tình định hình lại ngành công nghiệp nhôm Mỹ theo hướng bền vững và độc lập hơn. Phía sau bức tranh thuế quan cứng rắn là một cơ hội mới cho ngành công nghiệp xanh: tái chế phế liệu đang trở thành lời giải kép cho cả bài toán môi trường lẫn chiến lược tự cường công nghiệp của nước Mỹ. Và nếu được đầu tư đúng hướng, những bãi phế liệu hôm nay có thể trở thành trung tâm của nền sản xuất sạch và bền vững trong tương lai.
>> Giá bạc lập kỷ lục mới, dự báo sẽ tăng lên mức $41/ounce đến năm 2027
