Chiều 26/12, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Lễ ra mắt Hệ thống truy xuất nguồn gốc (TXNG) nông sản Việt Nam.
Theo kế hoạch, từ 1/1/2026 đến 30/6/2026, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ thực hiện lộ trình thí điểm truy xuất nguồn gốc với quả sầu riêng.
Mục tiêu là xây dựng kho dữ liệu phục vụ truy xuất nguồn gốc trên cơ sở kết nối, tích hợp dữ liệu chuyên ngành, dữ liệu của doanh nghiệp tham gia được ký số theo quy định.
Trước mắt, huy động 5 doanh nghiệp tham gia thử nghiệm trong chuỗi sản xuất - cung ứng, tổ chức cấp và gắn tem xác thực điện tử cho các lô sầu riêng đáp ứng yêu cầu.
Sau thí điểm, các bên sẽ đánh giá hiệu quả về độ chính xác thông tin, mức độ thuận tiện, chi phí và lợi ích, từ đó hoàn thiện kỹ thuật, quy trình để mở rộng áp dụng cho các mặt hàng nông sản khác, hướng tới triển khai chính thức trên phạm vi rộng vào cuối năm 2026.
Sầu riêng là mặt hàng nông sản đầu tiên được thí điểm truy xuất nguồn gốc.Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng, trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, giá trị của nông sản không chỉ nằm ở sản lượng, mà nằm ở chất lượng, minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc.
"Hệ thống TXNG nông sản sẽ giúp doanh nghiệp, hợp tác xã và bà con nông dân tiếp cận công nghệ số thuận lợi hơn, chi phí hợp lý hơn, góp phần tăng khả năng kết nối thị trường, mở rộng xuất khẩu, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các thị trường khó tính, đồng thời từng bước hình thành văn hóa sản xuất nông nghiệp dựa trên nền tảng dữ liệu, đổi mới sáng tạo và tiêu chuẩn hóa", Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng.Theo ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, chất lượng nông sản không nằm ở từng khâu riêng lẻ, mà được hình thành xuyên suốt toàn bộ chuỗi sản xuất – từ giống, canh tác, sử dụng vật tư nông nghiệp, phòng trừ sinh vật gây hại, thu hoạch, sơ chế, đóng gói và lưu thông.
Hệ thống truy xuất nông sản Việt Nam là nền tảng số phục vụ việc ghi nhận, quản lý và tra cứu thông tin nguồn gốc đối với các sản phẩm nông, lâm, thủy sản trong suốt quá trình sản xuất, chế biến, vận chuyển và lưu thông trên thị trường.
Thông qua Hệ thống, người tiêu dùng có thể kiểm tra thông tin sản phẩm một cách minh bạch, trong khi cơ quan quản lý nhà nước có cơ sở để theo dõi, thống kê và thực hiện truy vết khi cần thiết, qua đó nâng cao minh bạch thông tin, bảo đảm an toàn thực phẩm và củng cố uy tín nông sản Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường ra mắt Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản chiều 26/12.Hệ thống có 3 hợp phần quan trọng gồm Hệ thống truy xuất nguồn gốc dành cho người tiêu dùng, người dân và doanh nghiệp sản xuất, cung ứng sản phẩm; Hệ thống các đơn vị cung cấp giải pháp để cập nhật thông tin nguồn gốc nông sản và Hệ thống dành cho các cơ quan quản lý để giám sát, truy vết sản phẩm.
Theo Kế hoạch, Công ty Cổ phần Technology Convergence Corporation (Netacom) là đơn vị cung cấp giải pháp khoa học, công nghệ và phối hợp xây dựng, vận hành Hệ thống TXNG nông sản.
Đối với nội dung thí điểm TXNG sầu riêng, hệ thống được tổ chức vận hành đồng bộ, gồm quản trị, vận hành trục truyền nhận dữ liệu và Cổng thông tin tra cứu; thiết lập đầu mối hỗ trợ kỹ thuật, đường dây nóng; đồng thời phối hợp với các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công an để tích hợp, nạp dữ liệu vào Tem xác thực điện tử (QR/NFC/RFID), bảo đảm sự thống nhất, chính xác giữa thông tin trên tem và dữ liệu truy xuất.
Trong bức tranh xuất khẩu nông sản năm 2025, rau quả tiếp tục là ngành hàng tăng trưởng nổi bật, phản ánh tiềm năng sản xuất lớn, khả năng thích ứng thị trường ngày càng cao và dư địa mở rộng xuất khẩu của nông sản Việt Nam.
Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit) ước tính kim ngạch xuất khẩu rau quả cả năm 2025 đạt khoảng 8,59 tỷ USD, tăng gần 20% so với năm 2024. Dù chịu tác động từ chính sách thuế quan, xuất khẩu rau quả sang thị trường Mỹ vẫn tăng mạnh, đạt khoảng 500 triệu USD, tăng 56%. Nhiều thị trường khác như Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Hà Lan duy trì kim ngạch trên 100 triệu USD. Động lực tăng trưởng chủ yếu đến từ các loại trái cây chủ lực như sầu riêng, chuối, xoài, mít, dừa, bưởi, trong đó sầu riêng tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt.
Tuy nhiên, ngành rau quả cũng đối mặt với nhiều rào cản kỹ thuật mới, đặc biệt là yêu cầu ngày càng khắt khe về mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc, kiểm soát dư lượng và an toàn thực phẩm…đòi hỏi sự vào cuộc kịp thời, linh hoạt của Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cùng nỗ lực thích ứng của doanh nghiệp, HTX, người dân để góp phần giúp ngành vượt qua khó khăn, tăng tốc trong thời gian tới.