Từng là loại củ gắn liền với cuộc sống dân dã ở miền Tây Nam Bộ, nay củ lùn – một loại nông sản tưởng chừng mộc mạc – đã “lột xác” thành đặc sản được săn lùng ở thành phố.
 |
| Củ lùn có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon - Ảnh: Internet |
>> Thứ quả dân dã, vị chua chát giúp ngăn rụng tóc, kích thích mọc tóc: Bán đầy ở chợ, người Việt ăn quanh năm chẳng ngờ công dụng
"Báu vật dưới lòng đất" mỗi năm chỉ có một mùa
Củ lùn, còn gọi là củ năng tàu hay củ sâm lùn, có tên khoa học Calathea allouia, thuộc họ Marantaceae. Loài cây này có nguồn gốc từ Nam Mỹ, được trồng phổ biến tại những vùng nhiệt đới nóng ẩm, trong đó có các tỉnh Hậu Giang, Cần Thơ, Đồng Nai, Tây Ninh.
Củ có hình tròn hoặc trứng, liên kết thành chùm qua những cuống dài, lớp vỏ bên ngoài mỏng, màu vàng nhạt và có nhiều tua rễ phụ. Ruột củ màu trắng, phần lõi hơi đục, giàu tinh bột, có vị ngọt nhẹ và bùi.
Củ lùn chỉ được thu hoạch một vụ duy nhất trong năm, thường rơi vào tháng 11, 12 âm lịch (tức khoảng tháng 1, 2 dương lịch). Cách thu hoạch giống như đào khoai lang, nhưng công đoạn phải cẩn thận hơn để không làm gãy chùm củ.
Người dân cho biết, phải dùng cuốc nhẹ hai bên gốc để tơi đất, sau đó mới cuốc mạnh để nhấc cả bụi củ lên, từng chùm củ lùn vàng nhạt, căng mọng trồi lên khỏi mặt đất tạo cảm giác thích mắt và phấn khởi.
 |
| Củ lùn thường mọc thành từng bụi, vỏ mỏng và có màu vàng nhạt, tua tủa nhiều rễ phụ - Ảnh: Internet |
Từ món ăn chống đói đến “đặc sản phố thị”
Trước đây, củ lùn từng được xem là món ăn "chống đói" vào thời khan hiếm. Nhưng hiện tại, nó đã trở thành nguyên liệu quý trong nhiều món ăn đặc sản, như chè củ lùn, gà om củ lùn, củ lùn luộc…
Hương vị giòn sần sật, không bở, vị ngọt nhẹ, bùi bùi đặc trưng khiến ai ăn một lần cũng khó quên. Càng đặc biệt hơn khi giá bán củ lùn tươi dao động từ 35.000 – 40.000 đồng/kg, trong khi củ đã luộc sẵn có thể lên tới 60.000 đồng/kg, đặc biệt hút khách vào đúng vụ Tết.
Không chỉ ngon miệng, củ lùn còn được đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng. Củ có hàm lượng nước cao, giúp thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Ngoài ra, nhờ giàu chất xơ, củ lùn hỗ trợ hệ tiêu hóa, phòng và trị táo bón.
>> Loại lá xưa mọc đầy hàng rào, nay thành đặc sản ở thành phố muốn mua phải đặt trước, giá tới 50.000 đồng/kg
