Sữa bột vốn là nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho trẻ sơ sinh và người bệnh, nhưng cũng chính vì nhu cầu cao, lợi nhuận lớn mà mặt hàng này đã trở thành mục tiêu làm giả của nhiều đường dây tội phạm. Trong những vụ bê bối thực phẩm nghiêm trọng từng xảy ra trên thế giới, sữa bột giả là một trong những sản phẩm chứa hàm lượng độc tố cao, gây hậu quả chết người.
Một trong những chất nguy hiểm nhất từng bị phát hiện là melamine – một hợp chất công nghiệp dùng trong sản xuất nhựa và keo dán. Vào năm 2008, vụ sữa nhiễm melamine tại Trung Quốc đã khiến hơn 300.000 trẻ bị ảnh hưởng, trong đó có ít nhất 6 ca tử vong. Nguyên nhân: melamine chứa hàm lượng nitơ cao, đánh lừa hệ thống kiểm tra protein. Tuy nhiên, theo cảnh báo của FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ), hợp chất này có thể gây ra sỏi thận, thậm chí suy thận cấp – đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ có hệ bài tiết chưa hoàn chỉnh.
 |
| Sữa giả có thể chứa nhiều độc tố như melamine, chì, vi khuẩn Salmonella... Ảnh minh họa |
>> Vụ gần 600 loại sữa giả bị phanh phui, Bộ Công Thương khẳng định 'không cấp phép, không quản lý'
Cũng không thể không nhắc đến chì – một kim loại nặng độc thần kinh, từng được tìm thấy trong nhiều mẫu sữa bột giả trôi nổi tại các nước đang phát triển. Nghiên cứu của The Lancet Global Health năm 2020 chỉ ra, một số sản phẩm chứa hàm lượng chì cao gấp 20 lần ngưỡng cho phép. Chì tấn công trực tiếp hệ thần kinh trung ương, làm suy giảm trí tuệ, gây rối loạn hành vi và ảnh hưởng đến chức năng thận, tim mạch, sinh sản.
Không chỉ mang các kim loại và hợp chất công nghiệp, sữa bột giả còn là “ổ bệnh” tiềm tàng do nhiễm vi khuẩn Salmonella – một trong những tác nhân gây tiêu chảy cấp phổ biến nhất. Nhiều cuộc kiểm nghiệm ở châu Phi và Đông Nam Á từng phát hiện Salmonella trong các sản phẩm được pha chế thủ công trong điều kiện mất vệ sinh. WHO ước tính, loại vi khuẩn này gây ra hơn 150.000 ca tử vong mỗi năm – phần lớn trong số đó là trẻ nhỏ.
Đáng lo ngại hơn, để tạo cảm giác “giống thật”, một số đối tượng còn pha trộn chất tạo sánh công nghiệp như carboxymethyl cellulose (CMC), hoặc sử dụng đạm thực vật không rõ nguồn gốc. Dù không bị cấm hoàn toàn trong thực phẩm, song việc sử dụng các chất này với liều lượng không kiểm soát có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa, dị ứng, hoặc viêm ruột mãn tính.
 |
| "Buôn bán sữa giả không chỉ vi phạm pháp luật, mà còn là một tội ác đối với thế hệ tương lai”. Ảnh minh họa |
>> Đề nghị 4 bộ vào cuộc kiểm tra các đường dây sữa giả
Giá rẻ chính là yếu tố khiến sữa bột giả len lỏi sâu vào thị trường, nhất là tại các khu vực nông thôn hoặc nhóm người tiêu dùng có thu nhập thấp. Một số sản phẩm được chào mời qua các hội nhóm mạng xã hội, livestream hoặc dưới hình thức hàng “xách tay giá tốt”. Thiếu thông tin, thiếu cảnh giác, nhiều gia đình đã vô tình tiếp tay cho hành vi tội ác.
Tại Hội nghị An toàn Thực phẩm Toàn cầu, bà Renata Clarke – chuyên gia thuộc FAO – đã không ngần ngại khẳng định: “Buôn bán sữa giả không chỉ vi phạm pháp luật, mà còn là một tội ác đối với thế hệ tương lai”.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, để bảo vệ gia đình khỏi nguy cơ sử dụng sữa giả, người tiêu dùng nên:
Mua sữa tại các siêu thị, nhà thuốc và cửa hàng chính hãng.
Kiểm tra kỹ mã vạch, tem chống giả, QR code, hạn sử dụng.
Tránh xa các sản phẩm được rao bán với mức giá thấp bất thường.
Quan sát màu sắc, độ tan và mùi vị của sữa trước khi sử dụng cho trẻ nhỏ.
Song song với đó, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác kiểm định định kỳ, giám sát thị trường bán lẻ, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi làm giả, buôn bán sữa kém chất lượng – đặc biệt trong lĩnh vực dinh dưỡng trẻ em.
>> BTV Quang Minh, Vân Hugo bất ngờ bị nhắc tên sau vụ triệt phá đường dây sữa giả gần 500 tỷ đồng
