Thị trường ô tô điện (EV) tại Mỹ đang đối mặt với những biến động lớn khi các chính sách chính phủ thay đổi, đẩy các gã khổng lồ như General Motors (GM) và Ford Motor vào tình thế khó khăn với hàng tỷ USD thiệt hại từ các kế hoạch EV đầy tham vọng nhưng không đạt kỳ vọng.
General Motors gánh chịu thiệt hại 1,6 tỷ USD
GM - một trong những nhà sản xuất ô tô hàng đầu tại Mỹ, dự kiến công bố kết quả kinh doanh quý 3 vào ngày 21/10 với khoản thiệt hại lên đến 1,6 tỷ USD, chủ yếu do kế hoạch phát triển xe điện gặp trục trặc. Theo báo cáo công khai sáng thứ Ba, khoản thiệt hại bao gồm 1,2 tỷ USD chi phí đặc biệt không tiền mặt, xuất phát từ việc điều chỉnh công suất sản xuất EV, và 400 triệu USD tiền mặt liên quan đến phí hủy hợp đồng cùng các thỏa thuận thương mại trong lĩnh vực này. GM cho biết quá trình đánh giá lại cơ sở sản xuất và năng lực EV vẫn đang tiếp diễn, cảnh báo khả năng phát sinh thêm chi phí trong tương lai. Sự cố này là hệ quả từ những thay đổi chính sách tại Mỹ. Dưới thời Tổng thống Donald Trump, các quy định về khí thải được nới lỏng, đồng thời chương trình tín dụng thuế 7.500 USD dành cho người mua EV bị hủy bỏ. Trong khi đó, Tổng thống Joe Biden từng tích cực thúc đẩy xe điện, tạo ra sự đối lập rõ rệt trong chính sách. GM nhận định: “Sự thay đổi chính sách gần đây, bao gồm việc loại bỏ ưu đãi thuế và giảm yêu cầu nghiêm ngặt về khí thải, sẽ khiến tốc độ áp dụng xe điện chậm lại đáng kể”.
GM cho biết quá trình đánh giá lại cơ sở sản xuất và năng lực EV vẫn đang tiếp diễnTừng tiên phong trong lĩnh vực EV với kế hoạch đầu tư 30 tỷ USD đến năm nay để phát triển hàng loạt mẫu xe mới và mở rộng sản xuất pin, GM giờ đây phải đối mặt với thực tế phũ phàng khi thị trường EV không tăng trưởng như dự báo, dẫn đến tình trạng dư thừa công suất.
Ford Motor: Bài học đắt giá từ 1 năm trước
GM không phải là trường hợp duy nhất chịu tổn thất. Hơn một năm trước, Ford Motor – đối thủ cùng thành phố Detroit – đã báo cáo thiệt hại 1,9 tỷ USD liên quan đến kế hoạch EV. Khoản này bao gồm 400 triệu USD khấu hao tài sản sản xuất và 1,5 tỷ USD chi phí tiền mặt, chủ yếu từ việc hủy dự án SUV điện ba hàng ghế và trì hoãn sản xuất dòng xe bán tải điện thế hệ mới. Những động thái này cho thấy các hãng ô tô lớn đang phải điều chỉnh chiến lược trước áp lực từ thị trường và chính sách.
Ford Motor cũng thiệt hại hàng tỷ USDDù gặp khó khăn, GM vẫn giữ vị thế dẫn đầu về số lượng mẫu xe điện tại Mỹ. Theo Motor Intelligence, thị phần EV của GM tăng từ 8,7% đầu năm lên 13,8% trong quý 3, vượt qua Hyundai Motor (bao gồm Kia) với 8,6%. Tuy nhiên, cả hai vẫn bị bỏ xa bởi Tesla, hãng chiếm tới 43,1% thị phần EV tại Mỹ tính đến tháng 9. Dù vậy, quy mô tổng thể của thị trường EV vẫn nhỏ hơn nhiều so với kỳ vọng đầu thập kỷ, khiến các khoản đầu tư khổng lồ của GM và Ford trở thành những canh bạc đầy rủi ro.
Những thay đổi chính sách không chỉ ảnh hưởng đến GM và Ford mà còn đặt ra câu hỏi về tương lai của ngành công nghiệp xe điện tại Mỹ. Khi các ưu đãi tài chính bị cắt giảm và yêu cầu về khí thải được nới lỏng, các doanh nghiệp buộc phải cân nhắc lại chiến lược đầu tư. Liệu các gã khổng lồ ô tô có thể vượt qua cơn bão này để tiếp tục cuộc đua EV, hay sẽ tiếp tục đối mặt với những khoản thiệt hại khổng lồ? Câu trả lời có lẽ sẽ dần rõ ràng trong những quý tới, khi thị trường và chính sách tiếp tục định hình lại ngành công nghiệp ô tô.
