Hai năm sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào năm 2022 – sự kiện từng khiến giá ngũ cốc tăng vọt do chuỗi cung ứng bị đứt gãy và chi phí năng lượng leo thang – các chuyên gia kinh tế cho rằng một thỏa thuận hòa bình dù đạt được cũng sẽ không khiến giá nông sản hạ nhiệt đáng kể.
Lý do chính nằm ở khả năng phục hồi đáng kinh ngạc của sản xuất ngũ cốc tại Ukraine. Dù sản lượng ngô và lúa mì cho niên vụ 2024/25 được dự báo giảm khoảng 15% so với mức trước chiến tranh, nguyên nhân lại không đến từ xung đột mà là do thời tiết bất lợi. Đáng chú ý, xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine vẫn gần như giữ được mức trung bình so với giai đoạn trước chiến tranh.
Ngược lại, Nga – nước phát động chiến sự – lại ghi nhận mức tăng trưởng xuất khẩu lúa mì kể từ năm 2022. Thêm vào đó, việc các lệnh trừng phạt của phương Tây không áp trực tiếp lên hàng hóa nông nghiệp của Nga cũng làm giảm kỳ vọng rằng việc nới lỏng trừng phạt sẽ ảnh hưởng đến giá ngũ cốc. Phần lớn lúa mì Nga xuất khẩu sang các quốc gia không áp đặt cấm vận, do đó tác động từ địa chính trị tới nguồn cung không còn quá mạnh.
 |
| Hai năm sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào năm 2022 – sự kiện từng khiến giá ngũ cốc tăng vọt. Ảnh minh hoạ |
>> Một mặt hàng thủy sản Việt Nam đang 'hái ra tiền' tại Nga
Bên cạnh đó, hoạt động trung chuyển qua Biển Đen – tuyến đường huyết mạch của ngành nông sản – cũng đã hồi phục về mức 63% so với trước chiến tranh, nhờ căng thẳng khu vực dịu bớt và chi phí bảo hiểm vận tải giảm xuống. Giá ngũ cốc cũng dần điều chỉnh về mức trước chiến tranh, phản ánh mức chi phí năng lượng đã giảm đáng kể.
Capital Economics – tổ chức tư vấn kinh tế hàng đầu – nhận định rằng ngay cả khi chiến sự kết thúc, ngành nông nghiệp Ukraine cũng cần thời gian để hồi phục hoàn toàn. Theo tổ chức này, các yếu tố như điều kiện thời tiết và chi phí đầu vào sẽ đóng vai trò quyết định hơn đến xu hướng giá nông sản trong những năm tới.
Đáng chú ý, nếu dự báo của Capital Economics về giá dầu thấp hơn kỳ vọng thị trường trở thành hiện thực, thì điều này hoàn toàn có thể kéo theo xu hướng giảm của giá nông sản – dựa trên mối tương quan lịch sử giữa hai nhóm hàng hóa này.
Tóm lại, hòa bình có thể giúp ổn định nguồn cung, nhưng không phải là “chiếc đũa thần” khiến giá ngũ cốc lập tức lao dốc. Trong khi thế giới hồi hộp chờ đợi một lối thoát cho chiến sự Nga – Ukraine, thị trường nông sản toàn cầu vẫn sẽ phải tiếp tục đối mặt với một thực tế... chẳng dễ nuốt.
>> Một 'mỏ vàng dưới nước' vừa mang về cho Việt Nam hơn 1,3 tỷ USD: Mỹ, Trung Quốc đua nhau săn lùng
