Tại quảng trường Bourse ở trung tâm thủ đô Brussels vào những buổi tối cuối năm không khí lễ hội bao trùm với ánh đèn Giáng sinh rực rỡ hắt xuống những ly rượu vang nóng. Giữa dòng người đông đúc như trẩy hội bỗng xuất hiện những cột sáng thu hút sự chú ý đặc biệt của người qua đường. Đó không phải là sân khấu ca nhạc cũng chẳng phải gian hàng trưng bày mà là FlineBox một thiết bị đo nồng độ cồn kỹ thuật số do công ty khởi nghiệp Fline có trụ sở tại Liège miền Nam nước Bỉ phát triển.
Hơn 900 nghìn lượt kiểm tra nồng độ cồn tự nguyện giúp người dân châu Âu tránh án phạt nặngTrên màn hình thiết bị hiển thị dòng chữ hướng dẫn ngắn gọn yêu cầu người dùng lấy ống hút và thổi hơi trong vài giây để kiểm tra. Một nhóm thanh niên ban đầu tiếp cận với tâm lý tò mò vui vẻ nhưng nụ cười nhanh chóng tắt lịm khi màn hình chuyển sang màu đỏ rực. Dòng thông báo hiện lên lạnh lùng cảnh báo họ không nên lái xe trong 2 giờ 8 phút tới nếu không muốn đối mặt với nguy cơ bị phạt 420 euro. Khoảnh khắc ấy tuy ngắn ngủi nhưng đủ để làm bầu không khí thay đổi khi con số vô tri kia bỗng trở thành lời cảnh báo đanh thép không thể phớt lờ.
Hiện nay FlineBox đã có mặt tại 11 quốc gia và xuất hiện đa dạng từ quán bar hay nhà hàng cho đến các sự kiện doanh nghiệp lớn. Fline là đơn vị duy nhất tại châu Âu đang triển khai mô hình này trên quy mô rộng lớn. Điểm đặc biệt của thiết bị là hoạt động ẩn danh và không phán xét mà chỉ cung cấp số liệu thực tế kèm theo các giải pháp an toàn như gọi taxi hoặc sử dụng phương tiện công cộng hay chờ đợi đủ thời gian để nồng độ cồn giảm xuống mức an toàn.
Khi mùa lễ hội qua đi thì những con số thống kê về tai nạn giao thông lại trở thành nỗi ám ảnh thực sự. Theo khảo sát từ Cơ quan An toàn Đường bộ Wallonie viết tắt là AWSR thì trong số hơn 800 tài xế thường xuyên sử dụng rượu bia có tới 36 phần trăm cho biết họ không thể hình dung nổi một đêm Giao thừa mà thiếu đi hơi men. Trong các bữa tiệc gia đình khác thì tỷ lệ này ở mức 27 phần trăm. Đáng lo ngại hơn là cứ ba tài xế thì có một người thừa nhận từng điều khiển phương tiện sau khi đã uống quá chén trong các buổi tiệc cuối năm.
Hệ lụy của thói quen này hiện rõ trên mặt đường khi tại Wallonie trung bình cứ sáu vụ tai nạn thương vong thì có một vụ liên quan đến cồn. Tỷ lệ này tăng vọt lên mức 26 phần trăm vào dịp Giáng sinh và chạm mốc 38 phần trăm trong đêm Giao thừa tức là gần gấp đôi mức trung bình của cả năm. Trước thực trạng này các chiến dịch phòng ngừa đã được đẩy mạnh tối đa. Bà Belinda Demattia là người phát ngôn của AWSR cho biết cơ quan này đã cung cấp miễn phí 30 máy FlineBox cho các đơn vị tổ chức sự kiện và tất cả đều nhanh chóng được đăng ký hết.
Sự hưởng ứng mạnh mẽ từ cộng đồng cũng khiến hãng bảo hiểm Ethias bất ngờ. Đơn vị này đã phối hợp cùng Fline trao tặng 50 suất lắp đặt máy miễn phí cho khách hàng. Ông Steve Berger là chuyên gia phòng ngừa của Ethias chia sẻ rằng chỉ trong vòng 17 phút đầu tiên thì 50 máy đã tìm được chủ nhân và sau một giờ là 100 lượt đăng ký rồi sau 36 giờ con số đã vượt quá 300 đơn. Nhu cầu lớn này phản ánh mâu thuẫn quen thuộc khi các đơn vị tổ chức vừa muốn giữ không khí vui vẻ vừa ý thức rõ trách nhiệm bảo đảm an toàn cho khách mời.
Trong năm 2024 hệ thống FlineBox đã thực hiện gần 900.000 lượt kiểm tra tương đương với số lượng kiểm soát của lực lượng cảnh sát. Kết quả khiến nhiều người giật mình khi cứ hai người thổi thì có một người vi phạm ngưỡng cho phép. Điều đáng suy ngẫm là trước khi kiểm tra có tới 34 phần trăm người dùng khẳng định họ hoàn toàn tỉnh táo để lái xe. Ông Adelin Jacques de Dixmude hiện là Giám đốc điều hành của Fline nhận định rằng rượu bia thường tạo ra những cảm giác sai lệch và sự tự tin hão huyền khiến con người tin rằng mình vẫn kiểm soát tốt mọi việc. Chiếc máy sinh ra để phá vỡ ảo tưởng đó bằng những con số cụ thể.
Thực tế cho thấy nồng độ cồn phụ thuộc vào hàng loạt yếu tố như thức ăn hay sự mệt mỏi và tốc độ uống chứ không chỉ đơn thuần là số lượng ly rượu. Bà Demattia nhấn mạnh nhiều người thực sự sốc khi nhận ra chỉ cần 2 đến 3 ly là đã đủ để vượt quá giới hạn pháp luật. Dù tại nhiều quán bar chiếc máy đôi khi bị biến thành công cụ giải trí để so kè tửu lượng nhưng theo ông Adelin Jacques de Dixmude thì việc khách hàng dừng lại trước máy đã là bước khởi đầu của sự tự nhận thức.
AWSR đã thực hiện dự án thí điểm trong giai đoạn 2022 đến 2023 với hơn 25.000 người sử dụng FlineBox tại các tụ điểm giải trí. Kết quả khả quan cho thấy 7 trên 10 người có kết quả dương tính cho biết họ đã giảm uống hoặc ngừng uống và thay đổi phương thức về nhà để đảm bảo an toàn hơn. Bà Demattia khẳng định dù đây là dữ liệu dựa trên lời tự khai nhưng các con số này cho thấy một sự chuyển biến rõ rệt trong nhận thức của người tham gia giao thông.
Sự thành công của mô hình FlineBox chứng minh rằng việc ứng dụng công nghệ vào tuyên truyền an toàn giao thông mang lại hiệu quả thiết thực. Những con số cảnh báo lạnh lùng từ máy đo nồng độ cồn đã và đang trở thành chốt chặn quan trọng giúp kéo người lái xe trở về với thực tế tỉnh táo trước khi những tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra.
