Rẻ quạt, hay còn gọi là xạ can, là một loài cây quen thuộc với người Việt, thường được trồng làm cảnh ở công viên, trường học hay bệnh viện. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần củ của cây này, khi được sấy khô, lại có giá lên đến 1 triệu đồng mỗi kg tại Trung Quốc nhờ những công dụng dược liệu quý giá.
Rẻ quạt có tên khoa học là Belamcanda sinensis, thuộc họ lay ơn. Cây có tán lá mảnh, dài khoảng 30cm, xếp tỏa tròn như hình nan quạt, cũng là lý do cho tên gọi dân dã của loài cây này. Hoa rẻ quạt mang sắc cam pha vàng rực rỡ, điểm xuyết những chấm đỏ lạ mắt, thường mọc thành chùm rất nổi bật, tạo vẻ sinh động cho không gian trồng.
 |
| Cây rẻ quạt là loài cây cảnh phổ biến ở Việt Nam. Ảnh minh hoạ |
Không chỉ mang giá trị thẩm mỹ, rẻ quạt còn được xem là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền. Theo thông tin từ Bệnh viện Vinmec, loại cây này chứa nhiều hoạt chất có lợi như glucozit, iridium, tectoridin cùng các hợp chất quý khác như belamcandin, tectorigenin, irigenin…
>>3 dấu hiệu nhận biết cà phê giả mà người tiêu dùng cần ghi nhớ ngay
Bác sĩ Đoạn Quân (Bệnh viện Hữu nghị Trung - Nhật, Trung Quốc) cho biết, rẻ quạt có vị đắng, tính hàn, công dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu đờm và tiêu viêm. Nó thường được dùng để hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp như viêm họng, viêm amidan, viêm thanh quản, ho, khò khè…
Đặc biệt, với đặc tính kháng khuẩn mạnh, cây còn có tác dụng chống nấm, hỗ trợ điều trị các bệnh ngoài da. Bác sĩ Doãn Đức Hải (Bệnh viện Đại học Y khoa Liên hợp Bắc Kinh) cũng cho biết, các hoạt chất trong rẻ quạt giúp lưu thông máu, thư giãn cơ, giảm sưng đau, tăng cường miễn dịch, hỗ trợ điều hòa huyết áp và kiểm soát đường huyết.
 |
| Củ rẻ quạt sấy khô hiện được bán với giá khoảng 298 tệ/kg tương đương khoảng 1 triệu đồng tại Trung Quốc. Ảnh minh hoạ |
Nhờ những công dụng vượt trội, củ rẻ quạt sấy khô hiện được bán với giá khoảng 298 tệ/kg tương đương khoảng 1 triệu đồng tại Trung Quốc, trở thành một trong những dược liệu có giá trị cao trên thị trường nước này.
Tại Việt Nam, rẻ quạt mọc hoang nhiều ở vùng ven rừng, ven suối và đồi núi thấp. Một số tỉnh như Lào Cai, Hòa Bình, Hà Nội, Cần Thơ, Cà Mau có điều kiện tự nhiên thuận lợi để cây phát triển.
Theo báo Dân Việt, năm 2020 nhiều hộ nông dân tại xã Nghĩa Thành (huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An) đã mạnh dạn chuyển sang trồng rẻ quạt theo hướng hữu cơ. Ông Vũ Văn Lợi, một nông dân tại địa phương cho biết: “Cây rẻ quạt dễ trồng, không sâu bệnh, thích hợp với thổ nhưỡng, cho năng suất cao hơn nhiều loại cây trồng khác. Trồng khoảng 18 - 24 tháng là có thể thu hoạch. Với giá bán từ 240.000 đến 260.000 đồng/kg, mỗi hecta có thể thu về hơn 400 triệu đồng sau khi trừ chi phí”.
>>Một huyền thoại di động sắp hồi sinh sau 11 năm vắng bóng
