Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 135/2025/NĐ-CP về chế độ tài chính đối với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước tại tổ chức tín dụng có vốn nhà nước. Dự thảo tập trung điều chỉnh một số nội dung nhằm đồng bộ với Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Luật 68/2024/QH15), trong đó đáng chú ý là đề xuất rút ngắn điều kiện chia cổ tức bằng cổ phiếu đối với các ngân hàng quốc doanh từ 3 năm xuống còn 2 năm.
Theo quy định hiện hành tại Nghị định 135/2025/NĐ-CP, tổ chức tín dụng do Nhà nước nắm giữ trên 50% đến dưới 100% vốn điều lệ chỉ được chia cổ tức bằng cổ phiếu khi đáp ứng điều kiện hoạt động có hiệu quả và kết quả xếp loại của 3 năm liền kề trước năm xác định chia cổ tức đạt từ loại B trở lên. Tuy nhiên, tại khoản 4 Điều 31 của Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước (Luật 68) và dự thảo Nghị định hướng dẫn đang xây dựng, điều kiện tương tự chỉ yêu cầu 2 năm liền kề.
Để đảm bảo sự thống nhất trong hệ thống pháp luật, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi điểm a khoản 7 Điều 23 của Nghị định 135 theo hướng:
“Tổ chức tín dụng được chia cổ tức bằng cổ phiếu nếu đang hoạt động có hiệu quả và kết quả xếp loại của hai năm liền kề trước năm xác định chia cổ tức đạt từ loại B trở lên”.
Việc rút ngắn thời gian xếp loại này được Bộ Tài chính đánh giá là cần thiết để bảo đảm đồng bộ giữa quy định của Luật 68 và Nghị định 135, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các ngân hàng quốc doanh trong việc tăng vốn điều lệ thông qua chia cổ tức bằng cổ phiếu.
Ngoài nội dung về chia cổ tức, dự thảo Nghị định cũng đề xuất nâng tỷ lệ trích quỹ đầu tư phát triển lên tối đa 40% lợi nhuận sau thuế còn lại, thay vì 25% như quy định hiện hành, với tổng mức trích quỹ đầu tư phát triển và quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ không vượt quá 50% theo quy định của Luật 68. Mức tối đa của quỹ đầu tư phát triển không vượt quá mức vốn điều lệ của tổ chức tín dụng.
Đối với quỹ khen thưởng, phúc lợi, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi để thống nhất cơ chế áp dụng với doanh nghiệp nhà nước. Theo đó, tổ chức tín dụng được trích quỹ khen thưởng, phúc lợi chung cho cả người lao động, người quản lý, kiểm soát viên theo nguyên tắc tương tự như tổ chức tín dụng do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Quy định này nhằm đảm bảo sự công bằng và đồng bộ giữa doanh nghiệp và tổ chức tín dụng có vốn nhà nước.
Dự thảo Nghị định cũng làm rõ một số quy định về phân phối lợi nhuận và đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước. Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất loại bỏ tiêu chí “chấp hành pháp luật về thuế và các khoản nộp ngân sách nhà nước” khi đánh giá, xếp loại tổ chức tín dụng, để thống nhất với quy định mới của Luật 68. Đồng thời, các tiêu chí đặc thù của lĩnh vực ngân hàng như tỷ lệ nợ xấu, nợ có khả năng mất vốn vẫn được giữ nguyên.
Theo Bộ Tài chính, đặc thù hoạt động của các ngân hàng quốc doanh là huy động vốn quy mô lớn, có tác động trực tiếp tới ổn định tài chính quốc gia. Do đó, việc sửa đổi Nghị định 135 không chỉ đảm bảo tính thống nhất về pháp lý mà còn giúp các ngân hàng có thêm dư địa củng cố năng lực tài chính, đáp ứng yêu cầu tăng vốn điều lệ và mở rộng hoạt động trong giai đoạn tới.
Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 135/2025/NĐ-CP dự kiến được ban hành trong năm 2025 để các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài có thể áp dụng ngay từ năm tài chính 2026. Đây sẽ là bước hoàn thiện quan trọng trong khung pháp lý về quản lý tài chính, phân phối lợi nhuận và đầu tư vốn nhà nước tại các tổ chức tín dụng, góp phần nâng cao tính tự chủ và hiệu quả hoạt động của hệ thống ngân hàng.
